Current Affairs | चालू घडामोडी आणि महत्वाचे प्रश्न | 9 February 2024

National

• भारताचे परराष्ट्र मंत्री डॉ. एस जयशंकर ऑस्ट्रेलियातील पर्थ येथे 7 व्या हिंद महासागर परिषदेच्या उद्घाटन सत्राला संबोधित करतील.
  • या परिषदेत 22 हून अधिक देशांचे मंत्री आणि 16 देशांचे वरिष्ठ अधिकारी आणि 6 बहुपक्षीय संघटना सहभागी होणार आहेत.
  • “स्थिर आणि शाश्वत हिंदी महासागराच्या दिशेने” ही या परिषदेची थीम आहे.

• शिक्षण मंत्री धर्मेंद्र प्रधान यांनी अलीकडेच EdCIL विद्यांजली शिष्यवृत्ती कार्यक्रम सुरू केला. या कार्यक्रमांतर्गत ज्या विद्यार्थ्यांना चांगले शिक्षण घेण्यासाठी पुरेसे पैसे नाहीत त्यांना मदत केली जाईल.
  • विद्यांजली शिष्यवृत्ती कार्यक्रम राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण 2020 च्या अनुषंगाने आहे.

• मध्य आशियाई देश कझाकिस्तानच्या राष्ट्रपतींनी त्यांचे चीफ ऑफ स्टाफ ओल्झास बेकटेनोव्ह यांची देशाचे नवीन पंतप्रधान म्हणून नियुक्ती केली आहे.
  • 43 वर्षीय बेकटेनोव्ह याआधी भ्रष्टाचारविरोधी संस्थेचे प्रमुख होते. कझाकस्तान हा मध्य आशियाई देश आणि माजी सोव्हिएत प्रजासत्ताक आहे. त्याची राजधानी अस्ताना आहे.

• परदेशात राहणाऱ्या तेलंगणातील नागरिकांच्या वाढत्या सुरक्षेच्या चिंतेला प्रतिसाद म्हणून मुख्यमंत्री ए रेवंत रेड्डी यांनी एक समर्पित हेल्प डेस्क स्थापन करण्याची घोषणा केली आहे.

• राष्ट्रीय काळा एचआयव्ही/एड्स जागरूकता दिवस, दरवर्षी 7 फेब्रुवारी रोजी साजरा केला जातो

• दिल्लीचे मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल यांनी राष्ट्रीय राजधानीत ट्रान्सजेंडर समुदायासाठी मोफत बस प्रवासाची घोषणा करणाऱ्या महत्त्वपूर्ण सरकारी उपक्रमाची घोषणा केली.

• केंद्रीय आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण राज्यमंत्री, प्रा. एस पी सिंग बघेल आणि डॉ. भारती प्रवीण पवार यांनी, महाराष्ट्र आणि गुजरातमधील सार्वजनिक आरोग्य पायाभूत सुविधा मजबूत करण्याच्या उद्देशाने किलकारी कार्यक्रम आणि मोबाईल अकादमीचा शुभारंभ केला.

Economics

• RBI ने सलग सहाव्यांदा रेपो दरात कोणताही बदल केला नाही. RBI MPC च्या सर्व 6 सदस्यांनी रेपो दर 6.5% वर अपरिवर्तित ठेवण्यासाठी एकमताने मतदान केले.
  • तर FY24 साठी वास्तविक GDP वाढीचा अंदाज 6.5% वर कायम ठेवण्यात आला होता. FY24 साठी महागाईचा अंदाज देखील 5.4% वर कायम ठेवण्यात आला आहे.
  • RBI गव्हर्नर शक्तीकांत दास यांनी MPC बैठकीत घेतलेल्या निर्णयांची माहिती दिली.

• लोकसभेने 2024-25 या आर्थिक वर्षासाठी अंतरिम अर्थसंकल्पीय अभ्यास पूर्ण झाल्याच्या निमित्ताने वित्त विधेयक, 2024 यशस्वीरित्या मंजूर केले आहे.

Technology

• कृषी मंत्री अर्जुन मुंडा यांनी अलीकडेच प्रधानमंत्री फसल विमा योजनेसह (PMFBY) विमा उत्पादनांसाठी ‘सारथी पोर्टल’ सुरू केले आहे.
  • पीक विम्याशी संबंधित तक्रारींचे निराकरण करण्यासाठी ‘कृषी रक्षक पोर्टल’ आणि हेल्पलाइन क्रमांक 14447 देखील सुरू करण्यात आला.

• रिजर्व बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने अलीकडेच फिनटेक फर्म जुस्पे आणि डेसेंट्रो, सॉफ्टवेअर-ए-ए-सर्व्हिस कंपनी झोहो यांना पेमेंट एग्रीगेटर म्हणून काम करण्यासाठी अंतिम अधिकृतता दिली आहे.

• टाटा समूहाने एकत्रित बाजार भांडवलात ₹३० लाख कोटींचा टप्पा ओलांडणारा पहिला भारतीय समूह बनून इतिहास घडवला आहे.

Sports

• क्रिकेटच्या तिन्ही प्रकारामध्ये अव्वल स्थान पटकावणारा जसप्रीत बुमराह हा जगातील पहिलं वेगवान गोलंदाज ठरला आहे.

Awards

• नवीन ताहिल्यानी यांची टाटा ग्रुपच्या ई-कॉमर्स युनिट, टाटा डिजिटलचे नवीन सीईओ आणि एमडी म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे.
  • नवीन हे प्रतीक पाल यांची जागा घेतील. ताहिल्यानी सध्या टाटा एआयए लाइफ इन्शुरन्स कंपनीचे सीईओ आणि एमडी आहेत. नवीन 19 फेब्रुवारी 2024 रोजी आपले पद स्वीकारतील.

Other

• NAMASTE ही MoSJE आणि गृहनिर्माण आणि शहरी व्यवहार मंत्रालय (MoHUA) यांचा संयुक्त उपक्रम म्हणून सामाजिक न्याय आणि सक्षमीकरण मंत्रालयाची (MoSJE) केंद्रीय क्षेत्र योजना आहे.
  • NAMASTE म्हणजे नॅशनल ॲक्शन प्लॅन फॉर मेकॅनाइज्ड सॅनिटेशन इकोसिस्टम). यंदाच्या केंद्रीय अर्थसंकल्पात या योजनेसाठी 100 कोटी रुपयांची तरतूद करण्यात आली आहे.
  • अर्थमंत्र्यांनी घोषणा केली की सरकार सर्व शहरे आणि गावांमधील सेप्टिक टाक्या आणि गटारांचे 100% यांत्रिक डी-स्लडिंग सक्षम करण्याचा विचार करत आहे.

• त्रिपुरातील सेपाहिजाला वन्यजीव अभयारण्यात अलीकडेच दोन रॉयल बंगाल टायगर, दोन बिबट्या, चार सोनेरी कबूतर, एक चांदीचे कबूतर, दोन मोर आणि चार हिल मैना यांचा समावेश आहे.