Current Affairs | चालू घडामोडी आणि महत्वाचे प्रश्न | 20 January 2024

National

• आंध्र प्रदेशचे मुख्यमंत्री वायएस जगन मोहन रेड्डी यांनी विजयवाडा येथील स्वराज मैदानावर डॉ. बी.आर. आंबेडकर यांच्या १२५ फूट उंच कांस्य पुतळ्याचे उद्घाटन केले.
  • या पुतळ्याला “सामाजिक न्यायाचा पुतळा” असे नाव देण्यात आले असून ते डॉ. बी.आर. आंबेडकर यांच्या योगदानाचे स्मरण म्हणून स्थापित करण्यात आले आहे.

• केंद्रीय मंत्री परशोत्तम रुपाला यांनी केरळमधील विझिंजममधील मासेमारी गावांच्या किनाऱ्यावर कृत्रिम रीफ युनिट्स उभारण्यासाठी 302 कोटी रुपयांची तरतूद जाहीर केली आहे.
  • ही योजना केंद्र सरकार आणि राज्य मत्स्यव्यवसाय विभागाच्या प्रधानमंत्री मत्स्य संपदा योजना (PMMSY) अंतर्गत सुरू करण्यात आली आहे. शाश्वत मत्स्यपालन आणि उपजीविकेला चालना देण्यासाठी याची सुरुवात करण्यात आली आहे.

• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सोलापूर, महाराष्ट्र येथे सुमारे 2,000 कोटी रुपयांच्या 8 AMRUT (अटल मिशन फॉर रिजुव्हेनेशन अँड अर्बन ट्रान्सफॉर्मेशन) प्रकल्पांची पायाभरणी केली.
  • कार्यक्रमादरम्यान त्यांनी महाराष्ट्रातील 10,000 लाभार्थ्यांना पीएम-स्वानिधीच्या पहिल्या आणि दुसऱ्या हप्त्याचे वितरणही सुरू केले.

• छत्तीसगड राज्य सरकारने अलीकडेच ‘महतरी वंदना योजना’ 2024 नावाची एक नवीन योजना सुरू केली आहे.
  • या अंतर्गत महिलांना प्रत्येक महिन्याला 1,000 रुपये/एकूण 12,000 रुपये वार्षिक आर्थिक सहाय्य दिले जाईल.
  • या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्जदार छत्तीसगडचा रहिवासी असणे आवश्यक आहे. ही योजना मध्य प्रदेश सरकारच्या ‘लाडली ब्राह्मण योजने’ पासून प्रेरित असल्याचे मानले जाते.

• चायना नॅशनल स्पेस अॅडमिनिस्ट्रेशन (CNSA) ने चाँग’ई 6 सॅम्पल रिटर्न मिशन 2024 च्या पहिल्या सहामाहीत चंद्रावर उतरणार असल्याची पुष्टी केली आहे.
  • दक्षिण ध्रुवावरून चंद्राचे नमुने गोळा करण्याचे या मिशनचे उद्दिष्ट आहे.

• 18 जानेवारी रोजी मुख्यमंत्री ममता बॅनर्जी यांनी 47व्या आंतरराष्ट्रीय कोलकाता पुस्तक मेळ्याचे उद्घाटन केले

• भारतातील शिक्षण मंत्रालयाने कोचिंग सेंटरसाठी नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे जाहीर केली आहेत.
  • ही मार्गदर्शक तत्त्वे कोचिंग सेंटर्सच्या संचालनासाठी कायदेशीर संरचना प्रदान करतात.
  • केवळ पदवीची किमान पात्रता असलेलेच शिकवण्यास पात्र आहेत. कोचिंग सेंटर्सना विद्यार्थ्यांना भुरळ घालण्यासाठी रँक किंवा मार्क्सबद्दल खोटे दावे करण्यास मनाई आहे.
  • 16 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या विद्यार्थ्यांना नोंदणी करता येणार नाही आणि प्रवेश फक्त माध्यमिक नंतरच्या शालेय परीक्षांसाठीच करता येईल.
  • ही मार्गदर्शक तत्त्वे विद्यार्थी कल्याण, खाजगी कोचिंगची अनियंत्रित वाढ आणि विद्यार्थी आत्महत्यांच्या वाढत्या घटना आणि कोचिंग सेंटर्सशी संबंधित इतर घटनांबद्दलच्या वाढत्या चिंतांना नियंत्रित करण्यासाठी तयार करण्यात आली आहेत.

Economics

• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अध्यक्षतेखाली केंद्रीय मंत्रिमंडळाने 16 व्या वित्त आयोगासाठी संयुक्त सचिव स्तरावरील तीन पदांच्या निर्मितीला मंजुरी दिली आहे.
  • या वित्त आयोगाची स्थापना 31 डिसेंबर 2023 रोजीच्या अधिसूचनेद्वारे करण्यात आली. भारतातील वित्त आयोग ही भारतीय राज्यघटनेच्या कलम 280 अंतर्गत स्थापन केलेली एक घटनात्मक संस्था आहे.
  • NITI आयोगाचे माजी उपाध्यक्ष, डॉ. अरविंद पनगरिया हे 16 व्या वित्त आयोगाचे अध्यक्ष आहेत

• फोर्ब्सच्या ताज्या अहवालानुसार ‘कुवैती दिनार’ हे जगातील सर्वात शक्तिशाली चलन आहे.
  • बहरीनचे चलन ‘बहारिनी दिनार’ दुसऱ्या स्थानावर तर ओमानचे चलन ‘ओमानी रियाल’ तिसऱ्या स्थानावर आहे.
  • जगातील दुस-या क्रमांकाचे चलन ‘युरो’ यादीत 9व्या स्थानावर आहे आणि अमेरिकन डॉलर 10व्या स्थानावर आहे. या अहवालानुसार, संयुक्त राष्ट्र सध्या 180 चलनांना कायदेशीर निविदा म्हणून मान्यता देते.

Technology

• इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी मद्रास (IIT) मद्रासने ई-मोबिलिटी सिम्युलेशन लॅब सुरू करण्यासाठी अल्टेयरशी Altair हातमिळवणी केली आहे. IIT मद्रासचा अभियांत्रिकी डिझाईन विभाग अल्टेयरच्या आर्थिक सहाय्याने ते विकसित करेल.
  • अल्टेयर ही सिम्युलेशन, हाय परफॉर्मन्स कम्प्युटिंग (HPC) आणि आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI) मध्ये गुंतलेली कंपनी आहे.

Sports

• अन्डर 19 क्रिकेट वर्ल्ड कप स्पर्धा 2024 दक्षिण आफ्रिका देशात १९ जानेवारी ते ११ फेब्रुवारी दरम्यान सुरु होत आहे.

Awards

• वरिष्ठ IPS अधिकारी दलजित सिंग चौधरी यांची सशस्त्र सीमा बल (SSB) चे महासंचालक म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे

Other

• चंद्रावर यशस्वीरित्या उतरलेल्या राष्ट्रांच्या विशेष गटात जपान सामील होण्यासाठी सज्ज आहे.
  • जपान एरोस्पेस एक्सप्लोरेशन एजन्सी (JAXA) ने विकसित केलेले स्मार्ट लँडर फॉर इन्व्हेस्टिगेटिंग मून (SLIM), 20 जानेवारी 2024 रोजी चंद्राच्या पृष्ठभागाला स्पर्श करणार आहे.

• कोकबोरोक दिवस, दरवर्षी 19 जानेवारी रोजी साजरा केला जातो, हा त्रिपुरा, भारतातील एक महत्त्वपूर्ण सांस्कृतिक कार्यक्रम आहे.