Current Affairs – चालू घडामोडी – 1 March 2024

National

• दक्षिण अमेरिकन देश पेरूने डेंग्यू तापाच्या झपाट्याने वाढणाऱ्या रुग्णांच्या पार्श्वभूमीवर आरोग्य आणीबाणी जाहीर केली आहे.
  • पेरूच्या 25 पैकी 20 प्रदेशांमध्ये आरोग्य आणीबाणी घोषित करण्यात आली आहे. पेरू हा पश्चिम दक्षिण अमेरिकेतील एक देश आहे. त्याची राजधानी ‘लिमा’ आहे.

• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली केंद्रीय मंत्रिमंडळाने ‘पीएम-सूर्य घर मुफ्त बिजली योजने’साठी 75,000 कोटी रुपये मंजूर केले आहेत.
  • या योजनेअंतर्गत एक कोटी कुटुंबांना 300 युनिट मोफत वीज मिळणार आहे. केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी 2024-25 च्या अंतरिम अर्थसंकल्पात या योजनेची घोषणा केली होती.
  • देशातील रूफ टॉप सोलर सिस्टीमला प्रोत्साहन देण्यासाठी ही योजना सुरू करण्यात आली आहे.

• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी तमिळनाडूच्या थुथुकुडी येथे भारतातील पहिले स्वदेशी ग्रीन हायड्रोजन इंधन सेल अंतर्देशीय जलमार्ग जहाज सुरू केले.
  • हे कोचीन शिपयार्डने डिझाइन आणि विकसित केले आहे. या जहाजाची लांबी 24 मीटर असून त्यात 50 प्रवाशांना बसण्याची जागा आहे.
  • चिदंबरनार बंदर हे देशातील पहिले ग्रीन हायड्रोजन हब बंदर बनले आहे.

• केंद्रीय गृहमंत्री श्री अमित शहा यांनी गुजरातचे मुख्यमंत्री श्री भूपेंद्र पटेल आणि इतर मान्यवरांसह कलोल, गांधीनगर, गुजरात येथील श्री स्वामीनारायण विश्वमंगल गुरुकुल येथे ‘स्वामीनारायण इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्स अँड रिसर्च‘ चे उद्घाटन केले.

• पंतप्रधान मोदींनी 2035 पर्यंत भारताच्या स्वतःच्या स्पेस स्टेशनची घोषणा केली.

Economics

• PayU Payments Pvt Ltd (PayU), जागतिक ग्राहक इंटरनेट समूह Prosus ची फिनटेक शाखा, ने HDFC बँकेच्या संचालक रेणू सुद कर्नाड यांची कंपनीचे अध्यक्ष आणि स्वतंत्र संचालक म्हणून नियुक्ती केली आहे.

• जना स्मॉल फायनान्स बँक लिमिटेड ने डिजिटल बँकिंग सेवांसाठी Dvara Money सोबत भागीदारी केली आहे.

Technology

• Amazon Pay, Amazon India ची fintech शाखा, ने भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) कडून पेमेंट एग्रीगेटर परवाना मिळवला आहे.

Sports

• लखनौ सुपर जायंट्सने निकोलस पूरनला आयपीएल 2024 पूर्वी उपकर्णधार म्हणून नियुक्त केले आहे.
  • याआधी कृणाल पंड्या संघाचा उपकर्णधार होता. संघाचा कर्णधार केएल राहुलने एका कार्यक्रमात पूरणला उपकर्णधाराची २९ क्रमांकाची जर्सी दिली.
  • त्रिनिदादियाचा क्रिकेटपटू पूरन हा जागतिक स्तरावर टी-२० फॉरमॅटमधील एक प्रमुख खेळाडू आहे.

Awards

• भारती एंटरप्रायझेसचे संस्थापक आणि अध्यक्ष सुनील भारती मित्तल हे ब्रिटनचे राजा चार्ल्स तिसरे यांच्याकडून मानद नाईटहूड प्रदान करणारे पहिले भारतीय ठरले आहेत.
  • हा प्रतिष्ठित सन्मान त्यांना “यूके आणि भारत यांच्यातील व्यापारी संबंध मजबूत करण्यासाठी” देण्यात आला.
  • याआधी रतन टाटा, रविशंकर आणि जमशेद इराणी यांनाही हा सन्मान मिळाला आहे.

• परराष्ट्र मंत्री एस जयशंकर आचार्य लोकेश मुनी यांना ‘ग्लोबल जैन पीस ॲम्बेसेडर‘ ही पदवी प्रदान करणार आहेत.

Other

• राज्यपाल पी. एस. श्रीधरन पिल्लई यांच्या हस्ते “मूलभूत संरचना आणि प्रजासत्ताक” या पुस्तकाचे प्रकाशन करण्यात आले.